De architectuurgeschiedenis van Nederland wordt verteld aan de hand van de vele monumentale panden die ons land rijk is. Het schrijven van deze geschiedenis is een proces wat nog steeds gaande is. Nieuwe bouw- en verbouwplannen zijn het resultaat van bepaalde ontwikkelingen in het denken over bijvoorbeeld wonen, werken, en geloven. Dit was in het verleden niet anders. Ook in oudere gebouwen zien we de effecten van sociaaleconomische, politieke, culturele en religieuze ontwikkelingen die resulteerden in bepaalde ontwerpprincipes, constructies, of stijlkeuzes in de architectuur.

Architectuurhistorisch onderzoek wordt meegenomen in de bouwhistorische opname die Bureau Helsdingen haar klanten aanbiedt. Het heeft ten doel een gebouw in haar huidige staat en binnen haar brede context te kunnen verklaren. Op basis van de bouwhistorische opname kunnen nieuwe ontwikkelingen zoals restauratie- verbouw- of herbestemmingsplannen een passende plek krijgen in een monumentaal gebouw.

Een architectuurhistorische analyse en waardenstelling richt zich op de plek die een gebouw inneemt binnen de architectuurgeschiedenis. Zowel het exterieur als het interieur wordt daarin meegenomen. In de analyse en waardenstelling wordt gekeken op welke manier het gebouw onderdeel uitmaakt van maatschappelijke ontwikkelingen in de periode waarin het tot stand gekomen is. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken naar de geschiedenis van de locatie, de bewonersgeschiedenis, en de gebouwtypologie. Ook worden de esthetische kwaliteiten van het ontwerp onderzocht en wordt er gekeken naar de manier waarop het gebouw past binnen het oeuvre van een bepaalde architect, indien die bekend is. Door middel van een waardenstelling wordt vervolgens in kaart gebracht welke aspecten van het gebouw een hoge, positieve of indifferente waardering krijgen. De analyse en waardering zorgen voor een beter begrip van een gebouw. De inzichten die het resultaat zijn van het onderzoek dragen eraan bij dat toekomstige bouw -en verbouwplannen een passende plek kunnen innemen in het gebouw, zodat de geschiedenis ervan ook in de toekomst gewaarborgd blijft.

Bureau Helsdingen werkt met drie typen bouwhistorisch onderzoek: