Bouwhistorisch onderzoek in de Zeugstraat in Gouda

In één van de oudste straten van Gouda, in het Middeleeuwse centrum, heeft Bureau Helsdingen bouwhistorisch onderzoek mogen uitvoeren naar een pand dat als enige in de straat nog een trapgevel heeft. Gouda heeft waarschijnlijk honderden van dit soort gevels gekend. De gevel is echter bij een restauratie in 1971 geheel opnieuw opgemetseld. Daarbij bleef de winkelpui uit 1936, ontworpen door J. Peeters, onveranderd. Op de begane grond is er nu niet veel van te zien, maar achter de gevel is toch nog heel wat uit de oudste fases van dit pand terug te vinden. Zo is er de 17^de-eeuwse constructie van gemetselde bouwmuren, houten balklagen en kapspanten. Van de sierlijke houten consoles onder de enkelvoudige balklaag van de zolder zijn er nog twee nagenoeg volledig aanwezig. En boven op zolder zijn de 17^de-eeuwse, grenen spanten met flieringen mooi in het zicht gebleven.

Het mooie aan dit pand is dat de veranderingen in het gebruik ervan goed afleesbaar zijn, alleen al als je naar de voorgevel kijkt. Op de begane grond is een grote winkelpui te zien. Nu zit hier een horecagelegenheid maar voorheen was dit duidelijk een winkel. Erboven werd gewoond. Dat is nog altijd te zien aan de twee grote ramen op de verdieping. Woonde de eigenaar van de winkel dan ook boven zijn eigen zaak? Tot aan de Tweede Wereldoorlog was dat waarschijnlijk nog het geval, maar al zeker tachtig jaar niet meer. Rechts van het pand is namelijk een voordeur te zien, waarachter een trap omhoog schuilgaat. Dit was sinds 1895 de aparte toegang naar de woonruimte op de verdieping. Woning en winkel hadden dus elk hun eigen ingang en konden apart worden verhuurd.

Iemand uit Gouda herinnert zich misschien nog wel dat hier heel lang de winkel van fotograaf Daems was gevestigd. Hendrikus Daems woonde hier al sinds 1936 op de verdieping en liet toen achter het pand een apart gebouwtje plaatsen waar hij zijn donkere kamer inrichtte voor het ontwikkelen en afdrukken van zijn foto’s. Het gebouwtje is in 1995 gesloopt.                                                                                                                                                                                                                          De deur die zich rechts van de winkelpui bevindt markeert de plek waar vanaf de Middeleeuwen tot aan 1895 een hele smalle gang of steeg naar achteren lag, een zogenaamde ozendrop: een druipgoot of druipstrook. Wie goed kijkt kan nog wel meer (voormalige) ozendroppen herkennen in het Goudse straatbeeld.